Een heilig geloof met een beetje lef

Verandering is niet voor iedereen weggelegd

Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg. Voor nu is dat wellicht voldoende, maar straks niet meer. Dus probeer ik het roer op gezette tijden om te gooien. Heel eerlijk, dat gaat niet altijd van harte. Soms blijft het bij een armetierige poging. Maar ik zie de noodzaak in. Dus als het mij niet lukt, schakel ik hulptroepen in die de verandering doorvoeren en desnoods forceren.

Toen ik in de tachtiger jaren als schrijver begon, was de computer net gemeengoed aan het worden. Sommige toenmalige collega’s weigerden daar aanvankelijk mee te werken. Onbekend maakt onbemind. Ik ging voor dit verhaal terug in de tijd en schreef dit artikel op deze stokoude Remington typemachine. Het kostte me zeeën van tijd extra. Wat een ellende.

Mijn zakelijke omgeving verandert voortdurend, vaak gedreven door technologische vooruitgang, marktdruk en maatschappelijke gebeurtenissen. Desondanks worstel ik soms met het omarmen van veranderingen in mijn bedrijfsvoering. Deze terughoudendheid kan, zo dacht ik, worden toegeschreven aan mijn aard. Anders gezegd, als iets goed is en ik ben happy, dan heb ik eigenlijk niet zoveel zin om te veranderen. Echter, mijn coach zegt dat er meer aan de hand is.

Vrees voor mislukkingen

Wat er loos is met mij? Volgens hem gedij ik op controle, wakkeren veranderingen mijn onzekerheid aan en verlaat ik mijn comfortzone liever niet. Bovendien, zo zegt hij, de vrees voor mislukkingen en het verlies van verworven stabiliteit resulteert bij mij in terughoudendheid.

Goede coach, maar soms draaft hij een beetje door. Wat wel klopt, nieuwe dingen vragen om kennis en zolang ik die kennis niet heb, kijk ik er met argusogen naar. ChatGPT? Als schrijver vond ik het maar niets. Maar nu ik mij erin heb verdiept, moet ik eerlijk zeggen dat er toch een wereld voor me opengaat. Waar hij ook gelijk in heeft, is dat het vertrouwde pad grote aantrekkingskracht op mij uitoefent. “Ach ja, niets menselijks is ook jou vreemd”, zegt mijn coach. Volgens hem is dat ergens ook logisch. Elke ondernemer is geneigd om de bedrijfsvoering, die in het verleden succes opleverde, op een voetstuk te blijven plaatsen.

Ondanks dat stemmetje dat schreeuwt dat die bedrijfsvoering inmiddels zwaar verouderd is.

Weerstand binnen organisatie

Waar ik niet tegenop zie, is de mogelijke weerstand van mijn collega’s. Het implementeren van veranderingen heeft alleen zin als iedereen voor de kar staat. Het managen van deze weerstand vergt niet alleen tijd, maar ook overtuigingskracht. Als het moet loop ik daar niet voor weg. Gelukkig kan ik iets heel goed: mijn vader was de grootste ouwehoer van de familie en sinds zijn overlijden 4 jaar terug ben ik dat.

Wie een organisatie wil veranderen, heeft middelen nodig. Software, nieuwe technologieën, opleidingen, huisvesting, het is allemaal niet gratis. Het vinden van een goed evenwicht tussen investeringen enerzijds en mogelijke rendementen anderzijds vraagt om een heilig geloof met een beetje lef. Dan verschuil ik mij dus nooit achter ontwikkelingen die ik in mijn glazen bol zie, zoals economische onzekerheid en politieke instabiliteit. Dit zijn drogredenen. Immers, het gevaar van die onzekerheid en instabiliteit schuilt altijd.

Ik ben dus niet de persoon die pas investeert als er geen wolkje meer aan de lucht is. Dan gebeurt er immers nooit wat. En wie stilstaat, mist kansen in een snel veranderende markt, waardoor je niet langer zult meedoen in de Champions League om uiteindelijk zelfs je Waterloo te vinden.

Psychologische factoren

Champions League, op dat niveau wil ik toch echt acteren. Maar veranderen is voor mij niettemin dus ook een uitdaging. Het overwinnen van deze uitdaging vereist de erkenning dat verandering noodzakelijk is. Dan zwakt mijn weerstand af en ben ik sneller bereid om de voordelen van innovatie te omarmen. Mijn coach: “En als het even kan, snel een beetje. Vandaag beginnen met veranderen en niet pas morgen.” Een ander stokpaardje van hem luidt: “Je bedrijf veranderen? Dan doet iedereen mee. Wie niet meedoet, valt af, maar jij gaat hoe dan ook voorop in de strijd.”

Inzichten

Hoe dan ook, ik had al inzichten en mede dankzij mijn coach zijn er daar een paar bijgekomen. Dus nu is de opsomming als volgt:

• dat ondernemers die succesvol veranderen een duidelijke visie hebben;

• dat zij over leiderschapskwaliteiten beschikken om hun teams te inspireren;

• dat continue innovatie kan helpen bij het herkennen van nieuwe kansen;

• dat het betrekken van medewerkers bij het veranderingsproces cruciaal is;

• dat communicatie, training en het creëren van een positieve cultuur essentieel is;

• dat het vermogen om snel te reageren op veranderingen in de markt eveneens essentieel is;

• dat kennis de angst doet verdwijnen.

Kartrekkers

Maar toch, ik ben wie ik ben. Het voordeel van ouder worden is dat je je tekortkomingen beter kent. Veranderen kan ik heus, maar is voor mij niet iets natuurlijks. Dus zorg ik ervoor dat ik mensen om mij heen verzamel die veranderen als tweede natuur beschouwen. Om die reden ben ik al jaren geen directeur meer, maar gewoon een MT-lid. Want wie onvoldoende wil en/of kan veranderen, moet het veranderen aan anderen overlaten.

Veranderen

Noodzaak of keuze?

Dennis Captein (53) is oprichter van INTO business en schrijft voor elke uitgave het themaverhaal. Dit keer staat het fenomeen ‘veranderen’ centraal. Verandering bij ondernemers kan zowel een noodzaak als een keuze zijn. Dat hangt af van de specifieke situatie van het bedrijf en de markt waarin het opereert. Maar wanneer is sprake van noodzaak en wanneer van keuze?

Dennis Captein met de eerste INTO business die in 2004 verscheen. Het magazine is sindsdien, op z’n zachtst gezegd, nogal veranderd.

Noodzaak:

• Als de markt evolueert, nieuwe concurrenten opkomen en/of consumentengedrag verandert, is het noodzakelijk om je bedrijfsmodel aan te passen om relevant te blijven.

• De snelle opkomst van technologie, waaronder AI, dwingt bedrijven om processen te automatiseren en zich aan te passen aan nieuwe manieren van zakendoen.

• Veranderingen in economische omstandigheden, zoals recessies, dwingen ondernemers hun bedrijfsvoering aan te passen om te overleven.

Keuze:

• Sommige ondernemers omarmen verandering als een manier om te innoveren en hun bedrijf naar hogere hoogten te tillen, zelfs als er geen directe externe druk is.

• Ondernemers die streven naar groei en uitbreiding, initiëren vaak veranderingen om nieuwe markten te betreden of hun producten en diensten goed tegen het licht te houden.