Bob de Bouwer, kunnen wij het maken?

‘Nou en of!’, zou ik volmondig willen zeggen. Maar is dat nog wel zo? De Nederlandse maakindustrie is van onschatbare waarde, zowel economisch als maatschappelijk. De branche staat bekend om haar innovatiekracht en heeft een sleutelrol in het vinden van oplossingen voor mondiale uitdagingen zoals grondstoffenschaarste en klimaatverandering. Toch staat de industrie nu zelf voor enorme uitdagingen. De vraag is daarom niet óf we het kunnen maken, maar hoe lang we het nog kunnen maken.

Een van de grootste obstakels is het schrijnende tekort aan vakmensen. Jarenlang lag de focus op hoog opgeleid personeel, waardoor we nu een gebrek hebben aan vakmensen, die essentieel zijn voor de industrie. Het onderwijs heeft onvoldoende ingespeeld op de vraag naar technische mensen, wat resulteert in een mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Dit tekort is niet alleen een bedreiging voor de huidige productieprocessen, maar ook voor de toekomstige innovaties van bedrijven.

Daarnaast vormt de afhankelijkheid van Aziatische toeleveranciers een grote kwetsbaarheid voor de maakindustrie. Tijdens de pandemie en de blokkades in het Suezkanaal werd pijnlijk duidelijk hoe fragiel deze afhankelijkheid is. China heeft met zijn Made in China 2025 programma, waarin ze ernaar streven de fabriek van de wereld te zijn, een dominante positie verworven als leverancier van cruciale grondstoffen en onderdelen.

Bovendien hebben we te maken met een uitdagend speelveld op het gebied van duurzaamheid en klimaat. De strenge Europese regelgeving op het gebied van arbeid en milieu resulteert in hogere productiekosten vergeleken met concurrenten in Azië. Deze oneerlijke concurrentie maakt het voor Nederlandse bedrijven op de wereldmarkt niet makkelijker.

Met deze uitdagingen voor de boeg staat de Nederlandse maakindustrie op een kritiek punt. Het is tijd voor strategische investeringen in onderwijs, innovatie en infrastructuur. Opleidingen zullen moeten werken aan de sexyness van het vakmanschap. Bedrijven zullen meer dan ooit moeten inzetten op digitalisering, AI, AR, IoT en robotisering (ook het MKB). En binnen de hele keten zullen integraties van supply chains centraal moeten staan.

Deze vierde industriële revolutie biedt niet alleen mogelijkheden om kosten te verlagen door de efficiëntie te verhogen, maar ook om flexibele productieprocessen in te richten, die beter kunnen inspelen op de veranderende markt. Dit geeft ons een verbeterde positie in de concurrentiestrijd met China en is het begin van een nieuw tijdperk vol innovatie en duurzame groei voor Nederland. Op de vraag of we het kunnen maken, kunnen we dan volmondig en met trots antwoorden: Nou en of!