'Investeer. Bouw. Ontwikkel.'

De boodschap van bouwminister Mona Keijzer aan ondernemers:

De woningmarkt piept en kraakt. Terwijl de vraag naar huizen explodeert, lopen aannemers en projectontwikkelaars vast in stijgende bouwkosten, hoge rentes en eindeloze vergunningprocedures. Minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer) wil het tij keren met haar programma STOER, dat regels moet schrappen en de bouw weer lucht moet geven. Wat betekenen haar plannen concreet voor de vastgoedsector? “Ondernemers gaan merken dat bouwen hét uitgangspunt wordt”, zegt Keijzer. Maar gelooft de markt dat ook?

Mona Keijzer.

Concreet: Mona Keijzer wil jaarlijks 100.000 extra woningen realiseren. INTO business inventariseerde in de bouwsector de vragen en twijfels over haar plan en zette daar de reactie van de minister tegenover.

■ Ondernemers zeggen: mooi streven, zoveel extra woningen, maar onze businesscase klopt vaak niet meer.

Keijzer: “Dat begrijp ik heel goed. De bouwkosten zijn gestegen, de rente ligt hoog en marges staan onder druk. Toch hebben we die 100.000 woningen keihard nodig. Daarom wil ik het ondernemersklimaat verbeteren: minder regeldruk, snellere procedures en duidelijkheid over beleid. Want bouwen is ondernemen, en ondernemen vraagt om zekerheid.”

■ Veel aannemers en ontwikkelaars ervaren regelgeving als de grootste bottleneck. Wat gaat STOER concreet opleveren?

“STOER betekent dat we regels schrappen die tegenstrijdig of onnodig zijn. Ondernemers klagen terecht dat vergunningprocedures soms vijf jaar duren. Dat kan niet in tijden van woningnood. Met het parallel plannen van vergunningprocedures en planvorming kunnen we dat terugbrengen naar hooguit twee jaar. Voor ondernemers scheelt dat direct tijd én geld.”

“Daarnaast stimuleren we slim hergebruik van onder andere lege kantoren en winkelpanden. En het optoppen van gebouwen met extra verdiepingen moet ook resultaat opleveren. Dat zijn projecten die ontwikkelaars vaak snel kunnen oppakken als gemeenten niet dwarsliggen.

'Elk bouwplan krijgt groen licht, tenzij er écht zwaarwegende bezwaren zijn'

En met de ‘Ja, tenzij’-regeling draaien we de logica om: een plan krijgt groen licht, tenzij er écht zwaarwegende bezwaren zijn. Ondernemers merken dan dat het uitgangspunt bouwen wordt, niet blokkeren.”

■ Ondernemers zeggen: regelgeving is één ding, maar de financiering is minstens zo’n groot probleem.

“Ik kan de rente niet verlagen, maar ik kan wél zorgen dat projecten rendabeler worden door onnodige vertragingen weg te nemen en fiscale en juridische hobbels te verkleinen. Vertraging kost ondernemers rente en overhead. Daar wil ik korte metten mee maken. Tegelijk erken ik dat stijgende bouwkosten een grote uitdaging zijn. Daarom wil ik dat we veel meer kijken naar industrieel bouwen, standaardisatie en schaalvoordelen. Dat vergt investeringen, maar levert ondernemers op termijn lagere kosten en snellere bouwtijden op.”

■ Over de Wet Betaalbare Huur, ingevoerd door Hugo de Jonge, zeggen veel ondernemers: daardoor is verhuren onaantrekkelijk geworden en is er veel minder aanbod gekomen.

“Die wet had goede bedoelingen, maar werkte averechts. Verhuurders verkochten massaal hun bezit. In 2024 verdwenen zo meer dan 30.000 woningen uit de huursector. Dat helpt niemand, ook huurders niet. Ik kies voor een balansbenadering: huurprijzen reguleren waar nodig, maar altijd zó dat verhuurders er brood in blijven zien. Zonder rendement geen verhuur. Daarom passen we het woningwaarderingsstelsel aan: WOZ telt zwaarder, kleine monumenten krijgen meer punten en het ontbreken van buitenruimte levert geen aftrek meer op. Zo behouden verhuurders woningen voor de markt. Daarnaast krijgen studenten weer tijdelijke contracten, zodat zij sneller aan woonruimte komen. Dat geeft beleggers meer flexibiliteit én houdt het aanbod op peil.”

■ Ondernemers vragen zich af: kunnen wij weer investeren zonder bang te zijn dat regels elk jaar veranderen?

“Dat is precies mijn inzet. Beleid moet voorspelbaar zijn. Daarom heb ik duidelijk gezegd: we gaan niet elk jaar sleutelen aan de huursector. Investeerders moeten weten waar ze aan toe zijn. Het vertrouwen van ondernemers is cruciaal, anders trekken ze zich terug en stokt de bouw. Ik wil dat ondernemers weer het gevoel krijgen: hier is ruimte om te bouwen, hier is het de moeite waard om in woningen te investeren.”

■ Aannemers en projectontwikkelaars zien ook personeelskrapte als rem.

“Dat is een serieus probleem. De bouw heeft de komende jaren duizenden extra vakmensen nodig. We stimuleren opleidingen en zijinstromers, en willen dat jongeren sneller kiezen voor de bouw of techniek. Tegelijk moeten ondernemers meer investeren in innovatie en prefab, zodat we met minder handen meer woningen kunnen neerzetten. Alleen zo redden we de aantallen.”

■ Veel ondernemers vinden die 100.000 woningen een luchtkasteel.

“Het is een ambitieuze doelstelling, absoluut. Maar zonder ambitie komen we nergens. Ik zeg: elke woning telt. We moeten versnellen waar het kan. Het is niet mijn doel om ondernemers te belasten met onhaalbare cijfers, het is mijn doel om de woningnood echt aan te pakken. En daarvoor zijn ondernemers onmisbaar.”

Ondernemers geven aan dat de rol van gemeenten vaak vertragend werkt. “Gemeenten spelen een sleutelrol, maar het mag niet zo zijn dat zij projecten eindeloos ophouden. Daarom leg ik met STOER de nadruk op centrale regie én minder vrijblijvendheid. Gemeenten krijgen meer ondersteuning, maar ook een duidelijke opdracht: niet denken in belemmeringen, maar in oplossingen. Als een project technisch, financieel en ruimtelijk klopt, moet de houding zijn: hoe maken we het mogelijk? Niet: hoe houden we het tegen?”

■ Het vertrouwen in de politiek is onder ondernemers heel laag.

“Dat wil ik veranderen. Ik spreek hun taal. Ondernemers willen duidelijkheid, snelheid en rendement. Dat is precies wat ik met STOER en andere maatregelen wil bereiken. We hebben aannemers, projectontwikkelaars en beleggers hard nodig. Zonder hen komt er geen woning bij. Ik zie ondernemers niet als tegenpartij, maar als partner. Mijn boodschap is simpel: Investeer. Bouw. Ontwikkel. De overheid gaat zorgen dat regels ondersteunend zijn in plaats van blokkerend. Samen kunnen we dit land weer laten bouwen.”